Tìm hiểu quy trình IPO ở Việt Nam

IPO là bước khởi đầu cho quá trình doanh nghiệp công khai giá trị hoạt động tài chính, là một trong những hoạt động quan trọng giúp các doanh nghiệp tăng uy tín và tăng vốn đầu tư một cách nhanh nhất. Tuy nhiên không phải ai cũng biết rõ về quy trình, điều kiện để được tiến hành IPO là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé. 

Tại sao một doanh nghiệp cần IPO?

Để giải đáp thắc mắc là tại sao một doanh nghiệp cần IPO thì sau đây chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những lợi ích mà IPO đem lại cho các doanh nghiệp. 

• Triển khai chiến lược kinh doanh mới

Thực hiện IPO giúp doanh nghiệp có điều kiện triển khai chiến lược kinh doanh mới

Nhờ vào số vốn huy động được thông qua IPO, những chiến lược kinh doanh mới của doanh nghiệp có thể được thực hiện. Đó có thể là chiến thuật mở rộng phân khúc khách hàng, mở rộng thị trường hoặc đầu tư cho công nghệ và những tính năng mới của sản phẩm. Doanh thu của doanh nghiệp có thể nhờ đó mà tăng lên.

• Giúp doanh nghiệp nâng tầm thương hiệu

Các đơn vị truyền thông sẽ liên tục đưa tin về doanh nghiệp trước khi doanh nghiệp chính thức thực hiện IPO. Do đó thương hiệu của doanh nghiệp sẽ được công chúng biết đến một cách rộng rãi hơn, khách hàng sẽ có niềm tin hơn về doanh nghiệp. 

• Giúp doanh nghiệp thâu tóm hoặc sáp nhập các công ty nhỏ lẻ khác

Đối với một số doanh nghiệp, việc thực hiện IPO sẽ là lợi thế để họ kêu gọi nguồn vốn đầu tư từ công chúng rộng rãi và phổ biến. Nhiều doanh nghiệp nhỏ lẻ rất mong muốn lợi thế này. Do đó việc thực hiện IPO giúp quá trình sáp nhập hay thâu tóm các công ty nhỏ vào tay của các ông lớn diễn ra một cách nhanh chóng và dễ dàng hơn.

• Giúp các nhân viên của công ty gia tăng mức độ gắn bó

Cụ thể, khi doanh nghiệp phát hành rộng rãi cổ phiếu đến công chúng thì các nhân viên của công ty cũng có thể tham gia mua cổ phiếu. Hơn nữa, các công ty thông thường sẽ cho nhân viên của mình hưởng những ưu đãi đặc thù, bao gồm cả hoạt động giao dịch mua bán cũng như cho tặng. Chính nhờ những ưu đãi đó, doanh nghiệp có thể tăng khả năng giữ chân được đội ngũ nhân viên của mình.

Xem thêm: IPO và những điều chủ doanh nghiệp cần biết

Điều kiện để IPO trên sàn chứng khoán Việt Nam là gì?

Hiện nay có 2 Sở giao dịch lớn đang quản lý trực tiếp các hoạt động giao dịch chứng khoán trên sàn chứng khoán Việt Nam. Hai Sở giao dịch đó chính là Sở giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh quản lý trực tiếp sàn HOSE và Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội quản lý trực tiếp sàn HNX. Về điều kiện để doanh nghiệp được thực hiện IPO trên sàn chứng khoán Việt Nam, Luật chứng khoán năm 2019 đã có quy định như sau:

“Cổ phiếu trong lần đầu tiên được các doanh nghiệp phát hành ra công chúng phải được thực hiện thông qua các kênh phương tiện truyền thông, kênh phương tiện thông tin đại chúng, bao gồm cả Internet.”

Ngoài ra, các doanh nghiệp cần đáp ứng đủ các điều kiện sau để được IPO trên sàn chứng khoán Việt Nam:

• Vốn điều lệ: Tại thời điểm đăng ký IPO, doanh nghiệp phải đảm bảo có mức vốn điều lệ trên 30 tỷ đồng theo giá trị trên sổ kế toán.

• Kết quả của hoạt động kinh doanh: Doanh nghiệp phải đảm bảo trong vòng 2 năm liên tiếp trước khi đăng ký IPO, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp có lợi nhuận và không có lỗ lũy kế.

• Có phương án hoạt động cụ thể: Doanh nghiệp cần phải chuẩn bị sẵn và cung cấp phương án phát hành cũng như sử dụng nguồn vốn thu được sau khi chào bán IPO đồng thời được sự thông qua của các cổ đông. 

• Tỷ lệ số cổ phiếu có quyền biểu quyết: Tỷ lệ số cổ phiếu được quyền biểu quyết, được phát hành được quy định phải được bán cho hơn 100 nhà đầu tư không nằm trong danh sách cổ đông lớn trong doanh nghiệp, tương ứng trên 15%. Nếu vốn điều lệ của doanh nghiệp trên 1000 tỷ đồng thì bắt buộc tỷ lệ số cổ phiếu có quyền biểu quyết phải đạt mức trên 10%.

• Cam kết của cổ đông lớn nhất: Các cổ đông lớn nhất của doanh nghiệp phải cam kết luôn nắm giữ ít nhất 20% số vốn điều lệ của doanh nghiệp trong vòng 1 năm kể từ thời điểm chào bán IPO kết thúc. 

• Yêu cầu về tính chất của doanh nghiệp: Trong lần đầu tiên thực hiện IPO doanh nghiệp phải đảm bảo đang hoạt động ổn định và bình thường; không bị kết án liên quan đến việc xâm phạm trật tự quản lý kinh tế và không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. 

• Lựa chọn công ty chứng khoán tư vấn: Việc đăng ký chào bán IPO của doanh nghiệp phải có công ty chứng khoán tư vấn. Yêu cầu này không áp dụng cho các doanh nghiệp là công ty chứng khoán thực hiện phát hành cổ phiếu. 

• Yêu cầu về tài khoản: Doanh nghiệp cần thực hiện mở một tài khoản phong tỏa để nhận tiền mua cổ phiếu từ đợt chào bán chứng khoán lần đầu tiên.

• Cam kết: Doanh nghiệp đăng ký phát hành cần cam kết sẽ niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống các sàn giao dịch chứng khoán sau khi hoạt động IPO kết thúc.

Sau khi doanh nghiệp đáp ứng được cơ bản các điều kiện nêu trên thì quá trình đăng ký IPO sẽ được tiến hành với những yêu cầu về hồ sơ như sau:

• Giấy đăng ký IPO

• Bản cáo bạch

• Quyết định của đại hội đồng cổ đông trong việc phê duyệt phương án sử dụng số vốn thu được sau hoạt động IPO

• Điều lệ của doanh nghiệp

• Văn bản cam kết của các cổ đông lớn nhất về việc nắm giữ ít nhất 20% cổ phần doanh nghiệp trong suốt 1 năm kể từ thời điểm IPO hoàn thành. 

• Văn bản cam kết sẽ niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống các sàn giao dịch chứng khoán sau khi đợt IPO hoàn thành.

• Văn bản về việc mở tài khoản phong tỏa tại ngân hàng để nhận tiền mua cổ phiếu từ đợt chào bán IPO lần đầu tiên.

• Hợp đồng thỏa thuận giữa doanh nghiệp và công ty chứng khoán trong vai trò tư vấn cho doanh nghiệp.

• Cam kết bảo lãnh phát hành chứng khoán.

Hướng dẫn quy trình IPO đầy đủ và chi tiết

Việc thực hiện IPO trên thị trường chứng khoán yêu cầu các doanh nghiệp phải triển khai theo đúng quy trình sau đây:

• Được sự đồng ý thông qua của Hội đồng Cổ đông công ty

Việc thông báo cho Hội đồng cổ đông trong công ty và xin ý kiến thông qua là việc bắt buộc phải làm trước khi doanh nghiệp muốn thực hiện IPO ra công chúng. Kèm theo đó doanh nghiệp cần có sẵn bản kế hoạch cụ thể cho việc phát hành cổ phiếu lần đầu tiên. Cần chuẩn bị câu trả lời cho các câu hỏi như: mục đích IPO, số lượng cũng như loại chứng khoán sẽ phát hành, lượng vốn cần thiết để triển khai, số vốn thu được qua IPO sẽ được phân phối bởi ai?

• Thành lập một ban chuẩn bị cho hoạt động IPO

Ngay sau khi các cổ đông thông qua quyết định IPO, một ban chuẩn bị sẽ được thành lập. Nhiệm vụ của ban này là tiến hành tìm hiểu về các hồ sơ cần thiết trước khi IPO, đồng thời liên hệ với các đơn vị kiểm toán, các đơn vị tư vấn và các đơn vị bảo lãnh phát hành nếu cần. Nếu công ty của bạn gặp khó khăn về vấn đề thực thi, hãy gặp gỡ những nhà huấn luyện doanh nghiệp tại chương trình huấn luyện nhà lãnh đạo hay 6 bước xây dựng doanh nghiệp hiệu quả của ActionCOACH Hanoi West để tìm được lời giải đáp một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất. 

• Thực hiện định giá cổ phiếu trên sàn chứng khoán

Các đơn vị bảo lãnh nếu có, cùng với công ty kiểm toán và các đơn vị tư vấn sẽ cùng hỗ trợ việc thực hiện định giá cổ phiếu với ban chuẩn bị của công ty. Nhờ đó mức giá được định ra sẽ hợp lý nhất đáp ứng được nhu cầu của cả người mua lẫn người bán. 

• Doanh nghiệp chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và hợp lệ sau đó nộp lên Ủy ban chứng khoán

Hồ sơ đầy đủ và hợp lệ bao gồm cả báo cáo tài chính đã được công ty kiểm toán xác thực sẽ cần được chuẩn bị đầy đủ bởi ban chuẩn bị của công ty. Bước tiếp theo các hồ sơ hợp lệ sẽ được gửi lên để xin phép thực hiện IPO bởi Ủy ban chứng khoán.

Xem thêm: Điều kiện để các công ty thực hiện IPO

• Thực hiện phát hành cổ phiếu đồng thời thông báo đến công chúng

Công ty sẽ thông báo đến công chúng thông qua một số các phương tiện thông tin đại chúng về khoảng thời gian phân phối chứng khoán theo quy định và cả bản cáo bạch chính thức của công ty.

• Báo cáo kết quả thực hiện IPO

Sau khi hoàn thành phát hành IPO, doanh nghiệp sẽ cần đăng ký, lưu trữ thông tin về kết quả, sau đó chuyển giao và thanh toán chứng khoán. Cuối cùng các báo cáo này phải được gửi đến Ủy ban chứng khoán và tiến hành đăng ký vốn với các cơ quan có thẩm quyền. 

Lời khuyên khi thực hiện IPO

Để thực hiện IPO hiệu quả cần:

- CEO, CFO cần chịu trách nhiệm nhiều hơn cho các bước đi của công ty, hiểu rõ về quy định, luật pháp.

- Cần đảm bảo kiểm soát về chi phí, thủ tục kế toán sau khi thực hiện IPO vì sẽ tăng lên 3 – 4 lần để tránh ảnh hưởng đến nguồn thu của công ty.

- Tìm hiểu kỹ về Executive Coach: chương trình hỗ trợ chuyên biệt giúp người điều hành doanh nghiệp có được thông tin, nghiệp vụ, thái độ để hoàn thiện và phát triển doanh nghiệp của mình. Executive Coach tập trung vào việc xây dựng kể hoạch chiến lược cũng như năng lực lãnh đạo của người làm chủ thay vì tìm kiếm những chiến lược tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận. Chính vì thế, Executive Coach lag chương trình dành cho các tập đoàn, doanh nghiệp lớn. 

- Cần có sự chấp thuận & thông qua hội đồng cổ đông.

- Cần có sự huấn luyện từ những chuyên gia hàng đầu  

- Có chiến lược sử dụng nguồn vốn & chiến lược phát triển công ty phù hợp.

Doanh nghiệp của bạn có kế hoạch thực hiện IPO không? Hãy xác định tinh thần rằng khi đi vào chi tiết ta sẽ có rất nhiều việc phải làm. Và nếu gặp bất kỳ thắc mắc hay khó khăn nào hãy liên hệ với ActionCOACH Hanoi West, gặp những nhà huấn luyện của ActionCOACH Hanoi West để đạt được mục tiêu một cách nhanh nhất. Hi vọng bài viết đã đem lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn.